Ik had het ook aan Ferdinand Rikkers gevraagd, die op vakantie was. Gisteren kreeg ik dit bericht:
De volgorde van de stemmen in een koor is, van hoog naar laag: sopraan, alt, tenor en bas.
Een altviool klinkt dus lager dan een gewone viool, en een tenorsaxofoon klinkt lager dan een saxofoon. Maar het kan nog lager. Dan komen b.v. de contrabas en de contrafagot in beeld. Iets met "alt" klinkt dus nog wat hoger dan een instrument met "contra" of tenor in het woord. Lager dan contra kan eigenlijk niet.
In de muziekinstrumentenleer wordt het woord contra niet zo vaak gebruikt. Eigenlijk alleen bij contrafagot en contrabas. In tuba en basgitaar zit het woord contra niet.
Contra betekent iets als "tegen". Denk aan contradictie, (tegenstrijdigheid), contramine (tegenstand) en contrast. We kennen het woord contrapunt in de muziekleer ook. Dat is de leer van de meerstemmigheid. We spreken wel van tegenstemmen, bij meerstemmigheid. Dan begrijp je ook waarom het contrapunt heet.
Contrafagot en contrabas klinken zo laag, dat het echte tegenhangers zijn. Daarom het woord contra.