Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!

General Forum
Start a New Topic 
Author
Comment
View Entire Thread
Re: apart staartstuk

Een reactie van luthier Dirk Jacob Hamoen:
Het is natuurlijk niet zo dat ik wolven bestrijd met loodzware staartstukken. Ik bestrijd ze in mijn eigen instrumenten aan de wortel, nml. door de bladen net zo lang van dikte (dunner dus) te maken, en zulks op hele specifieke plekken, tot de wolf de moeite niet meer waard is.
Het klopt inderdaad dat je wolven kunt verzachten met een wolfdoder tussen kam en staartstuk. Twee dingen zijn daarbij belangrijk:
probeer de wolfdoder op alle snaren, al is de A het meest waarschijnlijk. En twee, schuif met de wolfdoder tussen kam en staartstuk heen en weer tot je het gezochte effect zo veel mogelijk hebt bereikt. Maar, meestal gaat het maximaal doden van de wolf op deze manier gepaard met klankverlies of -verandering.
Je kunt je voorstellen dat als je de A tussen kam en staartstuk zo wilt stemmen dat z'n eigen resonans de wolf opheft (zo dat al kan!), dat dat voor iedere wolf verschillend is. Dat wordt dan toch wel een heel speciaal staartstuk...
In mijin idee wordt de wolf mede mogelijk gemaakt doordat bas en snaren één akoestisch systeem zijn, met enorm veel feedback kringen en onderling afhankelijke eigenfrequenties. Een van die feedback kringen is kam, staartstuk, bovenblad. De effectiviteit van die kring kun je beïnvloeden door bv. een demper op de snaar, maar ook door het staartstuk als vibrator zo veel mogelijk "uit te schakelen".

Re: apart staartstuk

Philip, je zegt dat er gewoon flageoletten gespeeld worden. Nu strijk ik nooit op mijn bas en ik krijg met de vingeraanslag alleen een flageolet als ik de snaar in het midden afdemp. Maar ik zie hem dat niet doen. Het moet iets met de manier van strijken hebben waardoor de grondtoon van de snaar wegvalt. Hoe krijg je dat voor elkaar?

Theo, ik heb me ook wel eens afgevraagd of de klassieke vorm van de bas wel zo optimaal is voor de huidige stand van de techniek. Heel de ontwikkeling van de staande elektrische bas is natuurlijk alleen maar mogelijk geweest doordat er elementen en versterkers ontwikkeld zijn. Ik denk dat die ontwikkeling op een gegeven moment zo ver komt dat je geen noemenswaardig verschil in geluid meer hoort en dat die grote kast dan ook niet meer nodig is. Je kunt dan ook de mensuur verkleinen waardoor je een linkerhandtechniek kunt gebruiken vergelijkbaar met die van de basgitaar. Ik doe dat zelf nu al maar dat lukt alleen goed omdat ik een halve bas heb.

Een ander punt is dat er momenteel veel bassisten zijn die niet strijken. De twee uitsparingen in de kast die voorkomen dat je de kast met je strijkstok raakt zijn dan ook niet nodig. Ik denk dat als je deze uitsparingen weglaat, dat het kastvolume dan veel kleiner kan zijn bij dezelfde versterkingsfactor ten opzichte van het zuivere snaargeluid.

Re: apart staartstuk

Interessant, dat laatste punt Adriaan! Mogelijk is er voor ons plukkers een (akoestisch) betere vorm van de kast denkbaar dan voor strijkers! Al zullen we daar wel vreselijk aan moeten wennen; hij ziet er wel zo mooi uit zo natuurlijk.
Wat de flageoletten betreft: ik ben geen strijker, maar ik geloof dus dat je flageoletten op deze manier kunt strijken. Ik meen me te herinneren dat ik dat eens van nabij hen meegemaakt, maar misschien speelt mijn geheugen me parten. Kan een strijker hier uitsluitsel over geven?

Re: apart staartstuk

Wat betreft de flageoletten: je hebt natuurlijke flageoletten, zoals bijv. de g bij het oktaaf op de g-snaar en de d halverwege het oktaaf. Deze flageoletten krijg je door de snaar half in te drukken. Geplukt of gestreken.
Daarnaast heb je kunstmatige flageoletten (als dat de goede term is in het Nederlands). Die krijg je door de duim helemaal in de snaar te drukken en dat een andere vinger een terts, kwart of kwint hoger te plaatsen en die vinger half in te drukken. Je moet met de strijkstok dicht bij de kam strijken en dan krijg je een prachtig geluid. In klassieke concerten als van Bottesini of Dragonetti/Nanny wordt het effect veel gebruikt. Het voordeel is dat je, door met de hand een positie op te schuiven, je alle tonen van een toonladder als flageolet kunt spelen. Als je natuurlijke flageoletten gebruikt, moet je voortdurend heen en weer springen naar de knooppunten van de snaar om dat te bereiken en heel erg goed nadenken waar de flageolettonen zitten.
Op het filmpje waar ik dit topic mee begon, kun je goed zien dat Barbé zijn duim gebruikt, en dus met kunstmatige flageoletten speelt.
In klassieke studieboeken als van Simandl kun je meer vinden over de flageoletten, welke tonen je ermee kunt spelen op de terts, kwart en kwint en de notatie ervan en oefeningen.

Re: apart staartstuk

Dirk Jacob Hamoen schrijft het volgende:


Hier zie je een staartstuk van een cello, met daarop de inrichting om de stukjes snaar tussen kam en staartstuk apart te kunnen "stemmen". Wat mensen niet allemaal bedenken. Let op, een wolfdoder zit er ook nog op, dus zo enorm heeft dat stemmen nu ook weer niet geholpen.
Een afbeelding van een 17de eeuws staartstuk met een schuin uiteinde, zodat de bassnaareindjes langer zijn dan de diskanteindjes, ben ik nog niet tegengekomen, maar het zit goed in miijn geheugen, dus ik heb het echt gezien.
Ook nu weer: ken je geschiedenis voor de de moeite neemt het wiel opnieuw uit te vinden.