Ik heb het bovenstaande verhaal eens gecontroleerd op mijn GEM keyboard. Een verhoging van 440 naar 444 Hz is een verhoging van ongeveer 15 % van een halve toonsafstand. Op mijn keyboard moet ik om de master tune een halve toon te verhogen 63 punten omhoog wat inhoudt dat 15 % van een halve toon ongeveer 10 punten is. Ik heb dit ingesteld, het keyboard op orgel gezet en geluisterd of er iets bijzonders gebeurde als ik een C aansloeg of een C-akkoord. Ik hoor niets bijzonders ook niet als ik telkens wissel tussen de standaard stemming en de verhoogde stemming. Volgens mij is het bovenstaande verhaal gewoon onzin maar je kunt je van alles verbeelden als je erin gelooft.

Een paar opmerkingen. Mijn achtergrond: natuurkundige (professioneel) en bassist (amateur met ervaring op basgitaar (jazz w.o. BigBand) en contrabas (dat laatste ook klassiek).

-440 MHz, moet je lezen als 440 Hz (trillingen per seconde, cycles per second)
-In de baroktijd had men een standaard-A1 van plm. een halve toon lager dan nu. Hedendaagse orkesten die zgn authentieke barok spelen, hanteren nog steeds deze oude standaard.
-Ik heb altijd begrepen dat zo rond de negentiende eeuw componisten/dirigenten een fellere klank uit hun orkest wilden horen en dat daarom de standaard geleidelijk naar 435 opgehoogd is. In de 20e eeuw tot zelfs boven de 440 Hz. Dat had niet zozeer te maken met de toonhoogte, als wel met het feit dat snaarinstrumenten met een hogere snaarspanning feller klinken.
-met % hoger per halve toonsafstand moet je voorzichtig zijn: immers het gehoor werkt logaritmisch. Vanuit 440 is 880 een oktaaf hoger. Nog een oktaaf hoger is 1760 Hz.
-528 Hz als middelpunt van zowel het audio als licht spectrum is een broodje aap, alleen al omdat licht frekwenties heeft in de orde van *10^15 Hz.
-hoeveel punten een halve toon omhoog is, kan ik even niet terug vinden. Mij staat bij dat 50 cents een halve toon omhoog is (volgens mijn stemapparaat). Ga ik nog nazoeken.

Terug naar de praktijk: kan hoger of lager stemmen van je bas-instrument kwaad? Als je dat binnen een bereik van een halve toon hoger of lager doet denk ik niet.
-Je bas zal wel even moeten "wennen" aan die hogere of lagere stemming, in die zin dat je in het begin regelmatiger zult moeten bijstemmen.
-met mijn barok-sessies speelde ik ook een halve toon lager. Geen extra problemen.
-contrabassen en basgitaren stem ik altijd een halve toon lager, als ik ze langere tijd (> 1 maand, vakantie) niet gebruik. Schijnt beter te zijn voor het instrument.
-contrabassisten die (klassiek) solo spelen, stemmen hun bas altijd een halve toon hoger. Geeft een iets fellere, solistische klank.

De keren dat ik in de jazz hoger dan standaard 440 speelde:
-stemapparaat was niet goed geijkt/ingesteld.
-blazers konden hun instrumenten niet goed op 440 Hz stemmen (m.n saxen; mondstuk moest te ver uitgeschoven)
-de toetsenist (keyboard) had per ongeluk op zijn "alles-een halve-toon-hoger-knopje" gedrukt, en kwam daar pas na één set achter.

groet van maarten

Beste Maarten

Volgens mij heeft de logaritmische werking van het oor betrekking op het geluidsvolume en niet op de frequentie. Ik ben bij mijn berekening uitgegaan van de gelijkzwevende stemming. Dit houdt in dat als de A 440 Hz is, dat de Ais dan een factor 2 tot de macht 1/12 hoger is en dus 1,05946 * 440 = 466,16 Hz. De frequentie van een Ais is dus 26,16 Hz hoger dan de A.
Een frequentie die 4 Hz hoger is dan een A van 440 Hz is dus 4 / 26,16 = 0,153 ofte wel ongeveer 15 % van de halve toonsafstand die ligt tussen een A van 440 Hz en een Ais van 466,16 Hz.

Als je kijkt hoe het bij een A van 880 Hz zit dan wordt een verhoogde A, 888 Hz maar je houdt dezelfde verhouding van ongeveer 15 % van een halve toonsafstand.

Ik heb Adriaan even een mail gestuurd. Wellicht kunnen we na een onderlinge mail-discussie een eensluidende visie presenteren! Voorkomt hier een hoop theoretisch geneuzel; het ging toch eigenlijk om de vraag of het praktisch gezien kwaad kan je bas hoger of lager te stemmen.

Andere interessante vraag: Metal-groepen spelen vaak in Drop-D of zelfs Drop-C, oftewel een hele of twee hele tonen lager dan de standaard 440. Waarom?? Ik ga op onderzoek uit, suggesties welkom.

groet van maarten

Ik zal het vanavond eens aan onze metal gitarist vragen. Ik denk vanwege het volgende: het klinkt lager zwaarder. En: als je de e snaar naar D verlaagd, dan heb je met 1 vinger al een powerchord.
Lees hier wat Wiki er overschrijft: http://en.wikipedia.org/wiki/Drop_D_tuning

Geacht forum,

Ik las het ingebrachte artikel over 440 Hz. Een interessant artikel hierover vond ik de website van Niburu, de UFO site. www.niburu.nl Links op hun homepage heb je een rubrieken overzicht, klik in deze kolom op wetenschap. Naar beneden scrollen en klik alle artikelen aan. Dan ga je naar het bericht van 13-02-2009. Genaamd De natuurlijke geluidsfrequentie.

Vriendelijke groet, Abel Evertz - Roden

Hmmmm. Ik zie dat dit artikel voor een groot deel gebaseerd is op een onderzoek van Ginger en Sandy Breeveld. Heb je dit onderzoek bekeken? Ik geloof namelijk toch echt dat het helemaal nergens op slaat. Ze hebben niet muziek vergeleken waarvan de A in 432 of 440 staat, maar alleen die toon zelf. Tja, als de schoolbel wat lager staat, zullen de ondervraagde scholieren de toonhoogte wat prettiger vinden – die is dan minder schel. Erg weinig overtuigend hoor... ik vermoed dat die scholieren het nog mooier zouden vinden als de bel op 400 stond. Of nog veel lager: een prachtige contrabasbel.

Hallo Philip,

Je reply op mijn inbreng in het 440 (M)Herz stemming verhaal heb ik met plezier gelezen, vooral het idee van een contrabas bel vind ik werelds. Ik ben het zeker met je eens dat veel zogenaamd deskundig onderzoek de lading niet dekt. Toch blijf ik het een interessant onderwerp vinden.

Groet, Abel.