Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!

General Forum
Start a New Topic 
Author
Comment
Toonladders

Beste muzikanten,

Ik speel nu al een tijdje basgitaar en stel mezelf af en toe de vraag wat heb ik er aan om al die toonladders te oefenen (ik kan ze spelen). Ik heb er nog geen 1 keer gebruik van gemaakt in mijn spel. Vaak ligt het voor de hand dat ik een groove speel vanuit 1 of 2 akkoorden. Hierbij maak ik gebruik van de arpeggio's. Als ik een Jazz-standard speel dan volg ik het akkoordenschema (waar vaak altijd andere akkoorden in voorkomen dan de verschillende ladders binnen 1 toonsoort) en bij de solo maak ik ook vaak gebruik van de arpeggio's van het akkoord of van versieringsnoten maar ben dan nooit bezig met een bepaalde toonladder vanuit de toonsoort waarbinnen het stuk geschreven staat.

Kan iemand mij vertellen wat ik aan de toonladders heb?

Muzikale groet,
Paul

Re: Toonladders

Natuurlijk kun je gebruik maken van de akkoordnoten als je een solo speelt (klopt altijd), maar je solo's zullen echt 10 keer zo interessant worden als je OOK noten gaat gebruiken die niet in het desbetreffende akkoord zitten en wel in de toonladder die op dat moment opportuun is. Ik vind het zelf nogal saai om naar solo's te luisteren die uitsluitend zijn opgebouwd uit akkoordnoten en er is zooooveel meer mogelijk! Een solo heeft spanning nodig om te kunnen boeien en akkoordnoten zullen weinig mensen als enerverend ervaren. Overigens: ik zit nu in een fase waarin het me steeds duidelijker wordt hoe ik noten kan spelen in mijn solo die noch in het akkoord, noch in de voor de hand liggende toonladder terug te vinden zijn. Kan ook heel mooi en spannend zijn! Maar de weg begint toch met het integreren van de noten uit de toonladders in je solo, voor jouw spel zal dat enorme positieve gevolgen hebben. Doen!!!!
Overigens: niet alleen voor je solo's heb je die toonladder noten nodig, maar ook als je lopende bas speelt. Als je bijvoorbeeld van G7 naar C loopt, zul je vaak G - F- E - D spelen om op de eerste noot van de volgende maat op C uit te komen. Die E zit natuurlijk niet in het akkoord. Als je van C naar G7 loopt, kun je spelen: C - D - E - F om op de eerste tel van de volgend maat op een G uit te komen. Die D en F zijn ook geen akkoordnoten.Dus je ziet het, als je jazz speelt heb je die toonladders non stop nodig. Je zult er erg veel profijt van hebben dat je al die toonladders geleerd hebt, want jazz standards moduleren soms binnen vier maten als naar verschillende toonladders!

Re: Toonladders

Ik denk dat je niet zo'n scheiding moet maken tussen akkoorden/arpeggio's en toonladders.

Als je een akkoord voldoende uitbreidt, dan heb je alle toonladdernoten. Voorbeeld: Neem een Cmaj7 akkoord (c e g b), speel er een 9, 11 en 13 bij (d f a). Zet die noten eens achter elkaar en je hebt: c d e f g a b. Precies: de toonladder van C grote terts.
Als je tonen toevoegt aan een arpeggio, dan krijg je al een toonladder. Speel bijv. een arpeggio over C maj7 (c e g b). Speel afwisselend na iedere toon van het akkoord een hele toon erbij en een halve toon erbij. Dus: na de c een hele toon erbij, na de e een halve toon erbij, etc. Wat krijg je dan: c d e f g a b c. Dus: de toonladder van C grote terts.
Akkoorden en toonladders bijten elkaar dus niet. Akkoorden komen voort uit toonladders.

Ik denk dat de mentale knop om kan gaan om toonladders te gebruiken als je niet meer denkt vanuit de toonladder van de toonsoort van het nummer. Dat is vrij saai, omdat je dan meestal of een grote tertstoonladder hebt of een kleine tertstoonladder. Maar die toonsoort is alleen maar een algemene aanduiding van een nummer, het uitgangspunt van een stuk. Maar per 1, 2, 3 of 4 maten verschilt de toonladder die je kunt gebruiken. En dan wordt het veel spannender, zoals Philip ook in zijn laatste regel schrijft.

Weer een voorbeeld: een nummer staat in C grote terts. De toonladder van c grote terts lijkt maar saai. Er zit weinig uitdaging in om die te spelen.
Maar in een maat (of een paar maten) waarin C het bepalende akkoord is [met een tonicafunctie] kan ik misschien wel spelen:
- De grote tertsladder. c d e f g a b c
- majeur pentatonisch c d e g a c
- blues ladder c es f fis g bes c
- de Lydische ladder c d e fis g a b c
- de majeur bebopladder c d e f g gis a b c
- de verminderde ladder c des es e ges g a b c.
- de chromatische ladder c cis d dis e f fis g gis a ais b c
En dan heb ik nog niet eens alle mogelijkheden genoemd.
Dat allemaal afhankelijk van de kleur die ik wil aanbrengen, wat ik leuk vind om te verkennen, of wat ik van de melodienoten wel/niet wil benadrukken.
En dan natuurlijk met de vrijheid om een stukje van een paar noten van een ladder te gebruiken, noten ervan voor te trekken, etc. En je hoeft natuurlijk ook niet op de eerste noot van de ladder te beginnen.

Het lijkt me vooral een vorm van nieuwsgierigheid. Ik heb een bepaald akkoord: wat voor rijtje tonen kan ik daar allemaal bij spelen? De muziektheorie (het benoemen van de toonladders bij een akkoord) is een hulpmiddel om het makkelijker te maken een rij tonen ook in een soortgelijke situatie te spelen of als het nummer naar een andere toonsoort wordt getransponeerd.

Stel je voor dat je pianoles krijgt, en je leraar zegt: 'hier heb je een instrument met 88 toetsen. Maar je mag alleen maar om en om, de oneven toetsen gebruiken. Anders is het fout.' Het eerste wat je dan thuis doet is toch proberen hoe die 'verboden' toetsen klinken?
Oftewel: waarom zou je je beperken tot akkoordtonen, als er tussen die tonen ook nog andere tonen liggen?

Re: Toonladders

Oké Theo! Mooi verhaal!

Re: Toonladders

Tijd voor een nieuwe column op deze site:

Theo's Theorielessen

Re: Toonladders

Nee hoor, gewoon lekker spelen en muziektheorie alleen gebruiken om achteraf te denken: wat heb ik nou eigenlijk gedaan?