Philip had er al eens een poll aan gewijd, en daarin gaven de meeste bezoekers van de site aan, zuiver spelen mogelijk, maar toch wel lastig te vinden. In basles 82 heeft Philip er zijn gedachten al eens over opgeschreven. Ik voeg er hier de mijne aan toe. En dan moet je maar eens reageren. Het is een heel verhaal geworden, in acht punten. Ik knip het op in twee gedeelten. Hier 6) – 8).

6) Stretchen. Nu wordt het meer controversieel. Ik ben een voorstander van een gesloten-handpositie, d.w.z. het gebruik van de 1e, 2e, en 4e vinger, met steeds een halve secunde tussen iedere vinger. Dus in de laagste positie op de g-snaar: as – a – bes. Precies wat je bij Simandl dus leert. Die gesloten hand is nl. precies het uitgangspunt waarbij je je vingers als een pianist kan laten vallen. Ik ben dus geen voorstander van het gebruik van de 3e én 4e vinger. dan moet je de 4e vinger zo strekken dat het verkrampt wordt en het niet zuiver meer klinkt. Voor de basgitaar ligt dat anders, maar daar hebben we het nu niet over.
Misschien ben je er zelf voorstander van om de 3e en 4e vinger wel te gebruiken in de wat hogere posities, bijv. vanaf de d met de 1e vinger op de g-snaar. Als dat lukt: veel plezier ermee! Ik blijf liever bij het gesloten-handbeginsel. Als je meer notenvrijheid wil in de hogere posities, dan kun je ook eens proberen om vanaf de d op de g-snaar met duimpositie te gaan werken. Dat geeft wel de mogelijkheid om meer dan een kleine terts te omspannen vanuit één positie.

7) Pivoting. Waar ik wel een voorstander van ben is ‘pivoting’ of scharnieren. Ik gebruik het Engelse woord, omdat ik dat zo leuk vind klinken (de klemtoon valt op de eerste lettergreep en de ‘i’ moet je uitspreken als in ‘sik’.) Het betekent dat je je duim laat staan maar dat je je vingers opschuift. Zet je vingers maar eens neer met de 1e vinger op de g-snaar op de a (Simandls eerste positie), 2e vinger op de bes en vierde op de b. De duim staat tegenover de 2e vinger. Dit is de standaardhouding. Nu laat je je duim staan maar je schuift alle vingers op, zodat je me de 4e vinger de c speelt. De andere kant op kan ook: je schuift met je 1e vinger van de a naar de as, terwijl alle vingers meegaan en je je duim op de oude plek laat staan. Zo heb je een bereik van as tot c in één positie, met je duim als stabiel uitgangspunt. Pivoting werkt alleen als je met je hele handrug meeschuift. Dus niet de duim laten staan en alleen stretchen met één vinger. Want dan wordt het verkrampt.

8) Zes posities. Heb je een keer je vingers goed staan, en dan moet je van positie wisselen… Begint het hele gedoe van het vinden van de goede toon opnieuw. Van de benadering van François Rabbath leerde ik, dat het dan handig is om weinig posities te gebruiken. Dan kan er ook minder vals klinken! Geniaal in zijn eenvoud. En door het gebruik van pivoting kan het ook.
Rabbath gaat uit van zes posities over de hele lengte van de snaar. Z
ijn eerste positie heeft de eerste vinger op de g-snaar bij de a (= Simandls eerste positie). Met pivoting heb je dan een bereik van as tot c.
De tweede positie heeft de eerste vinger op de c. Bereik = van b tot es.
De derde positie heeft de eerste vinger op de d. Dan kom je zo al van cis tot f. Hier kun je de eerste vinger, met de duim op dezelfde plek ook wel op de e neerzetten. Dan heb je een bereik tot g (flageolet met 3e vinger).
De vierde positie heeft de duim op de g flageolet in het midden van de toets.
De vijfde positie de duim op de d-flageolet en de zesde positie de duim op de g flageolet vlak bij het einde van de toets.
Zes posities waarmee je alle noten over het hele bereik van de bas kunt spelen…! Met wat handigheid kun je zelfs de tweede positie weglaten, omdat die overlap heeft met de noten van de 1e en 3e positie, en houd je er vijf over.
Bijna elke uitgangspositie zit bij een natuurlijke flageolet en met wat oefening kun je makkelijk je hand neerzetten en naar een nieuwe positie brengen.
De meeste muziek speel je op de bovenste helft van de toets. dan beweeg je in principe tussen drie posities/duimstanden. Dat is heel andere koek dan de tien posities die Simandl je op dat stuk wil laten innemen.
Je moet de zes posities zien als uitgangspunten en je moet er niet heel dogmatisch mee omgaan. Zie het vooral als verankeringspunten voor je duim, om gemakkelijk mee je weg te vinden op de toets. Als je kijkt naar vingerzettingen van Rabbath (vooral bij de toonladders in het derde deel van zijn boek) zie je ook dat hij uitgebreid varieert en speelt met zijn uitgangspunten. Ook bij hem staat ontspanning voorop. En dan moet het goed kunnen klinken.

Hee Theo,

Dank je wel voor deze fijne informatie. Daar kan ik wat mee

Groetjes Hans

Bedankt Theo, mooie info! Iets wat ik laatst van een celliste leerde: het is goed om niet te 'knijpen', maar het gewicht van je arm te gebruiken om de snaar naar beneden te brengen. Ik heb dat uitgeprobeerd en het geeft inderdaad meer bewegingsvrijheid in de linkerhand. Dat maakt dat 'pivoting' ook makkelijker.

Het gewicht van de arm gebruiken. Geldt ook voor de rechterarm, zou ik zeggen.
Het is iets wat kampioen pivoting Francois Rabbath ook zegt. Hij werkt het extreem uit door, bij een staande houding, een schuin gemonteerde pin te hebben, zodat je staat en toch een celloachtige houding hebt, waarbij je heupen en onderlichaam de bas steunen en je je handen vrij hebt. Maar ook bij gewoon staand spelen met een rechte pin kun je er op letten dat de bas in balans staat en niet te ver achterover helt. Want dan moet je teveel met je linkerduim ondersteunen en dan is verkrampend.

Klopt. Op diverse youtube filmpjes (en ook via de DVD van 'the Art of the Bow') vertelt Rabbath dat je je gewicht moet gebruiken en niet de spieren. Zo kan (kon?) hij op 77-jarige leeftijd zonder pijn en blessures urenlang spelen. Ik heb wel het vermoeden dat hij tzt last kreeg van zijn spieren en toen is ergonomisch gaan nadenken over het geruik van gewicht.

Leuk alternatief voor de Rabbath endpin is de 'bent endpin' - die je eventueel zelf kunt maken. Je hoeft dan geen extra gat onderaan in je body te boren, of via een blok te realiseren. Ik ben er nu mee bezig -> in de eeuwige queeste naar het ultieme speelcomfort:

http://www.slavapub.net/Accessories-Endpins.html

Punt met betekking tot correcte vingerzetting: altijd curved ('C-shape) - nooit plat - en de handpalm evenwijdig houden aan hals. Mooie uitleg door Joshua Davis:

http://www.youtube.com/watch?v=_MOCFP7KiNc

Ik heb een Double Bassist magazine (Nummer 22 Autumn 2002) van mijn leraar Martin Senders mogen lenen en las tot mij verwondering dat uit onderzoek is gebleken dat 80% van de contrabassisten wel eens last heeft gehad van pijn, blessures etc.

You better be warned!

Ton

Ik speel al 50 jaar gitaar en zo'n 20 jaar basgitaar en toen ik zo'n vier jaar geleden weer een contrabas kocht had ik geen zin om daarvoor een andere techniek aan te leren. Ik wilde dus gewoon de vier vingers van mijn linkerhand gebruiken. Maar bij een 3/4 of grotere bas moet je dan je vingers behoorlijk strekken als je vanuit de lage E een chromatische toonladder omhoog wilt spelen. Ik heb daarom een 1/2 bas gekocht (met een mensuur van 100 cm) en omdat ik lange vingers heb is dit dan wel mogelijk. Je moet wel een maximale flexibiliteit van je linkerhand realiseren en dat lukt alleen als je de duim midden onder op de hals plaatst, ongeveer midden tussen de eerste en de tweede positie. Vanuit deze duimpositie is zelfs de vijfde positie met de pink nog bereikbaar. Ik ben nu een paar jaar zo bezig en zuiverheid is geen probleem meer.

Voor het spelen in de hogere posities gebruik ik ook alle vier de vingers. Voor een chromatische toonladder in de hoge posities moet je telkens een beetje smokkelen omdat je eigenlijk één vinger te weinig hebt maar een complete chromatische toonladder speel je toch weinig als je improviseert en ik kan vanuit elke positie bijna elke gewenste melodie spelen zonder van positie te wisselen. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden en ik denk dat er voor mijn methode toch ook wat te zeggen is voor bassisten met een gitaar- of basgitaarachtergrond. Ik vind het gewoon zonde dat er bij de gangbare techniek één vinger niet gebruikt wordt.

Mijn bas is erg licht afgesteld en ik heb geen last van kramp of blessures in mijn linker hand. Strijken, daar begin ik niet aan. Een nadeel van mijn keuzes is wel dat ik op een sessie niet erg zuiver op een grotere bas van iemand anders speel omdat de afstanden net wat groter zijn en omdat ik over het algemeen veel harder moet drukken.

Goed douchen voor het optreden,

en je speelt altijd zuiver.

Maar je krijgt wel blaren.