Een tijdje geleden verklapte ik aan een bevriende jazzmuzikant dat ik slecht tegen vals spelende muzikanten kon. Hij had zich daar tot aan dat moment nergens aan gestoord, wat radicaal veranderde toen hij erop ging letten. Dus misschien bederf ik we veel luisterplezier als ik er iets over zeg, maar dat doe ik toch, omdat ik er heilig van overtuigd ben dat het moet ophouden en dat veel muzikanten er pas aandacht aan gaan besteden als ze erop gewezen worden. Laten we alsjeblieft ophouden met dat vals spelen zeg! Vooral veel contrabassisten hebben er last van, terwijl het toch gewoon een kwestie van studeren is! Het niveau van de jazz zal enorm vooruitgaan als we op zoiets eenvoudigs letten als dit.

ik ken niet zoveel muzikanten die klaverjassen

Ik hoop toch dat ik niet de enige ben hier die dit belangrijk vind!

Het moet zo zuiver 'mogelijk' zijn. Contrabas is gewoon een moeilijk instrument qua intonatie. Dat betekent dat je er zoveel mogelijk op moet oefenen. Maar het te veel letten op intonatie mag nooit je luisterplezier bederven. Zoals ik in het andere topic al schreef: 50% of meer van de jazz bassolo's is niet goed geintoneerd, dus dan zou je daar nooit met plezier naar kunnen luisteren (?)

Toch stoort me het vaak gewoon niet, omdat het meestal gecompenseerd wordt door creativiteit, technisch vertoon of muzikaliteit. Die 4 dingen moeten gewoon in balans zijn. Dan mag er best eens slecht geintoneerd worden.

Gelukkig heb ik geen absoluut gehoor.

Een contrabas is geen moeilijk instrument.
Je hoeft alleen maar te luisteren.

Toen ik les had van Wilton Jongmans bleef hij hameren op het corrigeren. je moet luisteren en als de toon te hoog of laag is moet je hem durven corrigeren.

Puntjes op je bashals tekenen, en veel positie studeren heeft helemaal geen zin als je niet luisterd!
In de winter zitten de tonen op een andere plaats dan in de zomer. Frets hebben dus ook geen zin.
Het maakt helemaal niks uit of je een bas hebt met een 105 cm D-mensuur of een 109 cm Eb-mensuur, en ook niet of je een 4 vinger of 3 vinger techniek prefereerd. LUISTEREN = .

En ja: een C# moet je hoger intoneren dan een Db!
De Cis duw je naar de D en de Db naar de C.
Dat is de charme van ongetempereerde instrumenten.
Dat zingt!

Ik hoor liever een bassist die kan swingen maar vals speelt dan een bassist die mooi intoneerd maar niet kan swingen. (tenzij klassiek natuurlijk

Veel bassisten horen wel dat er iets niet klopt maar nemen niet de rust en hebben niet de durf de juiste toon op te zoeken.

Is net als een trombone of een stem.

Het is inderdaad de bedoeling dat het een automatisme wordt om zo snel te corrigeren dat de onzuiverheid met het blote oor niet meer waarneembaar is. Als je dat niet doet, interesseert het je blijkbaar niet dat je vals speelt (oei!) of je hoort het niet (oei!).

Ik heb eens een gefrette contrabas gehad, daar kon je het duidelijk op merken.

wat ik weet:

De buitenkant van de bas is gelakt, de binnenkant niet.
In de zomer komt vochtige lucht in de bas en de bodem zet uit waardoor de bovenkant van de zijbladen naar elkaar toekomen en de hals meer richting bovenblad gaat. in de winter krimpt de bodem (vandaar dat in die tijd ook het bovenblad vaak scheuren krijgt) de bovenkant van de zijbladen gaan verder uit elkaar en de hals verwijderd zich van het bovenblad.

Bij de ene bas meer dan de andere, maar het gebeurd wel.
Aan veel oude bassen kun je goed zien hoeveel het hout gewerkt heeft in de loop van de seizoenen.
Misschien bij een triplex wat minder.

De bas leeft!

Ik bestrijd dat een Cis anders moet klinken dan een Des. In onze westerse muziek worden instrumenten gestemd volgens de gelijkzwevende stemming wat inhoudt dat de verhouding tussen de frequenties van tonen die een halve toon van elkaar verschillen gelijk is aan twee tot de macht één twaalfde = 1,05946. Wanneer je ervan uitgaat dat een A 440 Hz is, dan zijn een Cis en een Des precies even hoog en 554,37 Hz.

Bij de harmonische stemming is dit niet zo maar wie gebruikt die nu nog? Zodra je samenspeelt met een instrument waarvan de tonen vast liggen, zoals een piano of een gitaar dan moet je gelijkzwevend stemmen. Maar zelfs als dat, bij bijvoorbeeld een strijkerskwartet, niet persé moet dan doe je het volgens mij toch omdat we zo aan de gelijkzwevende stemming gewend zijn.

Het grootste verschil tussen de harmonische en de gelijkzwevend stemming zit hem in de grote en de kleine terts. Een harmonische grote terts is kleiner dan een gelijkzwevende grote terts en een harmonische kleine terts is groter dan een gelijkzwevende kleine terts (het verschil is ongeveer 1/10 van een halve toonsafstand). Door dit effect kunnen een Cis en een Des verschillen als ze deel uitmaken van verschillende toonladders maar de verschillen zijn niet voor alle toonladdercombinaties gelijk.

Het verschil tussen een harmonische kwint en een gelijkzwevende kwint is ongeveer zes keer zo klein als het verschil bij de terts (het is ongeveer 1/60 van een halve toonsafstand). Toch denken veel mensen dat daar het grootste verschil zit maar dat komt omdat piano's in kwinten gestemd worden en je de afwijking daarbij goed gaat horen als je een aantal harmonische kwinten op elkaar gestapeld hebt. Ik denk niet dat er veel mensen zijn die het verschil tussen een harmonische en een gelijkzwevende kwint kunnen horen als de tonen na elkaar gespeeld worden. Als de tonen van een gelijkzwevende kwint gelijktijdig gespeeld worden dan is het verschil wel te horen maar dat komt omdat je dan een zweving hoort.

De afwijkingen die op een contrabas optreden door je vingers van je linkerhand niet op de juiste plaats te zetten zijn vele malen groter dan het verschil tussen een gelijkzwevende en harmonische kwint. Als iemand vals speelt dan komt dat dus niet doordat hij gelijkzwevend speelt maar doordat hij zijn vingers op de verkeerde plaats zet of doordat de snaren niet goed gestemd zijn.

Ik speel ook trompet en de vijfde harmonische E is t.o.v. de vierde harmonische C te laag en die moet je daarom wat opdrijven om hem gelijkzwevend te laten stemmen. Als je dat niet doet dan klinkt hij harmonisch zuiver maar ik vind dat niet om aan te horen.

Ik zou me als bassist niet al te druk maken ook de twee zaken in de twee posts hierboven. Dus of ie in winter anders klinkt en of een cis hoger is dan een des.

Probeer eerst maar eens zo een goede intonatie te krijgen dat is veel belangrijker.
Vaak corrigeer je zulke dingen toch al automatisch op gehoor. Anders wordt het zo'n theoretische benadering en dan kan het juist een goede intonatie in de weg staan.

Er is een klein gebiedje waarin je omhoog en omlaag kunt, terwijl een toon nog steeds zuiver klinkt. Het gaat hier natuurlijk om minieme toonhoogteverschillen. Sommige klassieke solisten intoneren net wat aan de hoge kant, omdat ze er dan goed bovenuit kunnen komen. Wat wel al gauw vreselijk klinkt, is te laag intoneren, terwijl dat een kwaal is van de meeste beginnende contrabassisten (en trouwens ook van andere beginnende musici). Dus als je twijfelt of je op de goede toonhoogte zit, is het vaak goed om eerder een fractie hoger te gaan zitten dan lager.
Overigens zijn klassieke orkesten zelden zuiver. De een is wat valser dan de ander. Ik vind het een verademing als ik eens een orkest hoor dat redelijk zuiver is. Het lijkt me ook haast niet te doen hoor, met zoveel muzikanten op een kluitje die allemaal in je oren toeteren.
Ik speel nu 19 jaar contrabas en heb vanaf het begin op mijn zuiverheid geoefend. Wat ik merk, is dat mijn gehoor wat dat betreft steeds scherper is geworden. Ik speel dus niet alleen zuiverder dan pakweg 10 jaar geleden omdat ik meer ervaring heb op mijn instrument, maar ook omdat mijn gehoor zich blijft ontwikkelen omdat ik me hierop concentreer. Hetgeen ik nóg een goede reden vind om op zuiver spelen te blijven oefenen.

Ik vind het erg belangrijk om een goed podiumgeluid te hebben om zuiver te blijven. Thuis in je oefenruimte is het al lastig, zeker als je een tijdje niet gespeeld hebt, maar te midden van een hoop geluid is het nog eens extra moeilijk. Zijn er mensen die hier specifiek iets op verzonnen hebben, bv je versterker doorlussen naar een in ear monitor oid?

Hein vd Geyn schrijft trouwens in zijn Bass Method, dat je moet oppassen niet slordig te worden, omdat je kunt wennen aan onzuiver spelen. Dat lijkt me wel goed om in de gaten te houden.

Ik speel meestal met een pianist en zorg er altijd voor dat ik die in elk geval heel goed kan horen. Ik vind het zelf makkelijker om zuiver te blijven als ik de akkoorden goed hoor (en mezelf natuurlijk ook). Dat betekent dat ik me niet weg laat blazen door de drums, om maar eens wat te noemen.