Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!

General Forum
Start a New Topic 
Author
Comment
intonatie

Philippe ,

Wat ik bedoel is dat perfect stemmen van een basgitaar een utopie is en daarom stemt men die liever maar niet te hoog zodat men kan compenseren met vibrato, hetgeen niet hetzelfde is als zijdelings opdrukken.

Leuke theorie, gaf je zelf ook al aan, maar de praktijk is weerbarstiger.
Daar ben ik het natuurlijk mee eens.
Zelfs Ludwig Streicher (LS) laat nog wel eens een steekje vallen. Het gaat mij er niet om iemand de les te lezen over intonatie, maar alleen te wijzen op de(beperkte) mogelijkheid van correctie middels het vibrato.

Overigens heb ik je baslessen met veel belangstelling gelezen en er zelf een overzicht van gemaakt. In voorkomende gevallen is dat 'slappen' wel functioneel, zeker als er geen ritme sectie beschikbaar is. Wat ik wel zie is dat het instrument dan als ritme ondersteuning veel bijgeluiden maakt die mij op een gegeven moment niet meer boeien en zelfs tegen staan. Misschien kun je mij op het goede spoor zetten in de workshops.

Wat ik in je lessen miste, en jezelf ook al aangaf is het enorm belangrijke hoofdstuk over 'strijken', hetgeen een studie op zich zelf is.

Ik zelf zie LS met Bumble Bee als voorbeeld, waarmee ik mijn verhaal dan maar afsluit. Dit zal mij nooit lukken, maar ik geniet er wel van.

Vriendelijke Groet Peter

Re: intonatie

Beste Peter

Waarom intonatie weer als een nieuw topic geopend?

Je legt in je eerdere topic niet uit waarom vibrato de stemming zou verbeteren. Het lijkt mij onlogisch dat dat zou gebeuren. Bij een vibrato ontstaat er een variatie van de toonhoogte rond een gemiddelde frequentie. Ik zie niet in waarom die gemiddelde frequentie anders zou zijn dan de frequentie die je krijgt zonder vibrato of waarom je die gemiddelde frequentie omlaag of omhoog zou kunnen sturen. Het kan wel zijn dat je vanwege het vibrato minder goed kunt horen dat de stemming niet juist is maar dat is dus geen werkelijke verbetering van de stemming.

Wat ik ook niet inzie is waarom een basgitaar met fretten niet perfect zou kunnen stemmen. Ik ga dan wel uit van de gelijkzwevende stemming waarbij de verhouding tussen de frequentie tussen aanliggende tonen constant is. Dit resulteert in een heel regelmatig verloop van de fretafstanden. De vier losse snaren zijn perfect volgens deze stemming te stemmen. De toonhoogte op bepaalde posities hangt af van de stand van de losse kam en van de plaats waar de fretten ingefreesd zijn. Als de fabrikant deze op de juiste plaats aangebracht heeft dan kan een basgitaar perfect zuiver zijn (als de snaar tenminste goed homogeen is).

Theoretisch kun je op een fretloze basgitaar en op een contrabas perfect zuiver spelen door wat met je vinger te schuiven maar dan ga je op gehoor corrigeren en ik twijfel er aan of je nauwkeurig genoeg kunt horen om een grotere zuiverheid te verkrijgen dan op een befrette basgitaar die juist gebouwd is. Het zou interessant zijn om dat eens objectief met een frequentiemeter te controleren.

Re: intonatie

Interessant experiment Adriaan!
Ik denk wel dat je gelijk hebt dat het gemiddeld wat de zuiverheid betreft niet veel zal uitmaken of je een befrette bas speelt of contrabas. Toch is er een verschil: sommige noten op de contrabas (of de fretloze basgitaar) zijn zo vreselijk zuiver, dat ze gaan 'jubelen', zoals ik dat noem. Zulke noten heb ik nog nooit gehoord van een befrette bas.

Re: intonatie

PS: zelfs als een contrabassist gemiddeld lager scoort dan de befrette bassist qua zuiverheid, maar hij speelt regelmatig van die 'jubel'noten, zou ik de voorkeur geven aan de contrabassist! Jubelnoten zijn héél mooi.

Re: intonatie

Beste Philip

Ik denk dat wat jij jubelnoten noemt, noten zijn die zuiver zijn volgens de harmonische stemming. Het menselijk oor vind de harmonische stemming mooier dan de gelijkzwevende stemming omdat bij intervallen als de kwart en de kwint, hogere harmonische met een laag rangnummer gelijk worden. Bij de gelijkzwevende stemming ontaat er bij die intervallen een zweving. Nu kun je als je samenspeelt met een gelijkzwevend instrument eigenlijk niet harmonisch spelen omdat dat wringt maar het verschil tussen een harmonische kwint en een gelijkzwevende kwint is zo klein dat je de zuiverheid van de harmonische kwint misschien toch meer waardert dan de onzuiverheid tussen jezelf en het gelijkzwevend gestemde instrument.

Maar er kan ook een heel andere verklaring zijn die puur te maken heeft met de balans in hogere harmonischen van die zogenaamde jubelnoten. Op mijn eigen contrabas heb ik zoiets nog nooit waargenomen. Of ik een toon mooi vind of niet, dat hangt vooral af van de manier van aanslaan en ik heb geen tonen die er speciaal uitspringen. Ik heb het laatste half jaar haast geen contrabas gespeeld (omdat ik een bastrompet gekocht heb waar ik elke dag op speel) en daarom ben ik het eelt op mijn rechter vingers weer kwijt geraakt. Als ik de bas nu weer eens oppak dan merk ik dat al na een paar minuten spelen, de klank minder wordt.

Re: intonatie

Tjonge, een bastrompet – dat instrument ken ik helemaal niet! Naar welke interessante jazzmuzikant met dit instrument kan ik gaan luisteren?
PS: die 'jubelnoten' zullen inderdaad noten zijn die zuiver zijn volgens de harmonische stemming. Maar toch: ik hoor ze af en toe ook bij trio opnamen (met een pianist), wat ik dan weer niet kan verklaren – al denk jij dus dat de zuiverheid van het gespeelde interval de onzuiverheid met de piano overheerst. Tja... misschien is het zo, maar het gekke is dat ik op zo'n moment geen onzuiverheid hoor, alleen een alles overheersende zuiverheid. Kan ook zijn dat die onzuiverheid er wel is, maar mijn oren niet toereikend zij om dat waar te nemen natuurlijk.

Re: intonatie

Bij een zwevende stemming (zoals gefrette instrumenten en piano) zijn toch niet alle tonen zwevend. Die 'jubelnoten' zoals je ze noemt zijn dus niet uitgesloten. Het kan natuurlijk ook dat je op je bas precies even zwevend speelt als de piano

Re: intonatie

Dat is ook een interessante gedachte, maar gek genoeg hoor ik die noten alleen bij snaar instrumenten. Dus naast bij de contrabas en soms bij de fretloze basgitaar ook bij cello en viool. Ken je Alexandra Soumm? Een heel jong meisje (20 of zo) die ik laatst viool zag spelen op mezzo met een pianist, met een modern klassiek repertoire. Die grossierde echt in jubelnoten, de ene na de andere kwam eruit. Ik ben nog steeds helemaal onder de indruk daarvan.

Re: intonatie

Bij de gelijkzwevende stemming wijken alle noten behalve de A (omdat daarop gestemd wordt) af van de harmonische stemming. Intervallen die het meest verschillen zijn de grote en de kleine terts. In mijn stukje over de basles gelijkzwevend stemmen, wordt al het een en ander uitgelegd. Het kan best zijn dat de jubelnoten juist optreden bij het spelen van harmonsche tertsen maar als het voor een toon geldt die niet in een interval gespeeld wordt, dan heeft het hier niets mee te maken.

Ik ken geen bekende trompettist die ook bastrompet speelt. Via Google kun je wel iemand klassiek op bastrompet horen spelen.

Re: intonatie

Wat een mooi instrument! Ergens tussen een 'gewone' trompet en een trombone wat de sound betreft. Maarruh... waarom heet het een bastrompet? Het instrument lijkt me minder laag dan een contrabas – of vergis ik me?

Re: intonatie

Een bastrompet klinkt een oktaaf lager dan een gewone Bes-trompet en is dus even laag als een ventieltrombone of een gewone schuiftrombone (hoewel die in Bes staat maar in C genoteerd wordt). De klank is wat scherper dan die van een trombone omdat de beker en de boring kleiner zijn maar je kunt er toch ook heel rond op spelen.

De laagste toon die je er in het normale bereik op kunt blazen is een Fis (maar die klinkt als een piano E omdat het instrument in Bes staat). De laagste toon op een contrabas is ook een E maar het is moeilijk om te beoordelen of dit nu dezelfde E's zijn omdat er een totaal andere verhouding is tussen de sterkte van de boventonen die mee klinken. Ik denk toch dat ze gelijk zijn en dit zou dan de naam bastrompet rechtvaardigen.

Een bastrombone kan wanneer beide ventielen gebruikt worden nog weer een oktaaf lager dan een gewone schuiftrombone en dat geeft aan dat het voorvoegsel bas maar een relatief begrip is.