De laatste dagen denk ik er over na waar huidige (kunst)jazzmuzikanten op uit zijn. De muziek is duidelijk minder (uitsluitend) gericht op schoonheid dan vroeger. Ik zou zeggen:het gaat nu vooral om intensiteit en diepgang. Reacties zijn welkom.

Gaat jazz de noise achterna dan?

Wat bedoel je trouwens met diepgang? Heeft Johnny Cash diepgang, Primus, Nine Inch Nails, Frank Sinatra, Kraftwerk, Butthole Surfers, Bob Marley, Steve Vai, Abba, Radiohead? ;)

Ik doel eigenlijk op wat jazzmuzikanten zelf nastreven met hun spel, en niet zozeer wat andere mensen daarvan vinden.
Met diepgang bedoel ik dat je je diepste gevoelens en wat er in je leeft tot uitdrukking probeert te brengen. Dat klinkt niet altijd 'mooi', maar het heeft wel impact. Op zulke momenten vind ik muziek heel puur klinken – en wordt muziek kunst.
Hoe muziek op mensen overkomt, is heel verschillend. Wat ik een gezellig, oppervlakkig deuntje vind kan andere mensen nu juist heel diep raken. Maar je hoort wel met welke intentie een muzikant een stuk ten uitvoer brengt. Jij kunt andere mensen niet dwingen om van je muziek te houden, maar je kunt wel je eigen insteek bepalen natuurlijk.

als men muziek maakt dan speelt het persoonlijke gevoel altijd een rol denk ik.
of je nu een simpel deuntje of de meest ingewikkelde loopjes speelt.
je speelt zamen met anderen, en dan is het volgens mij zeer bepalend hoe je zelf maar ook hoe de groepleden in hun vel zitten en wat voor zweer er dat moment is.
als alles goed inelkaar grijpt dan is dat toch ook kunst of heb ik de insteek niet goed begrepen ?

groetjes Sjoerd.

Samenspelen op die manier is denk ik inderdaad wel een voorwaarde. Maar wat (blijvende) kunst is wordt meestal pas later duidelijk; er zijn heel wat kunstenaars in hun tijd razend populair geweest, om na hun dood vergeten te worden. Ook zijn er kunstenaars geweest die pas na hun dood op waarde werden geschat (van Gogh bijvoorbeeld). Dus muziek die jij of ik nu als kunst beschouwen, kan over 100 jaar totaal vergeten zijn. Toch vind ik dat je van bepaalde creaties wel kunt zeggen dat ze nooit als kunst zullen worden beschouwd. Carnavalsschlagers bijvoorbeeld (ook als ze met de juiste – oprechte – intentie worden gespeeld). Schilderijen van zigeunerinnen met grote borsten en vlammende, smachtende ogen.

ik ben niet zo goed thuis in de jazz, maar kan me wel goed voorstellen dat als je met muziek bezig bent dat je er ook wat wil neer zetten en zeker toevoegen, zo wel muzikaal als artistiek.
je probeerd dingen in je spel, en gevoelens, weg te laten of toe tevoegen.
Om er een waarde aan te geven die je zelf of de luisteraar raken en blijfen hangen.
dus geen eenheidsworst maar muziek.

Het leuke van improvisatie op een nummer is dat het nummer elke keer dat je het speelt weer anders klinkt. Eigenlijk schep je dus elke keer een nieuw stuk ook al zou je steeds hetzelfde akkoordenschema gebruiken. Wat je schept hangt af van wat er komt boven borrelen en dat hangt weer af van hoe je je op dat ogenblik voelt. Maar het wordt ook beïnvloed door eventuele medemuzikanten, door de sfeer van de ruimte waarin je speelt en door het publiek.

Omdat ik dan ook nog wissel tussen contrabas, akkoestische basgitaar, fretloze basgitaar, Spaanse gitaar, trompet en bugel merk ik dat elk verschillend instrument ook nog weer uitnodigt om verschillende soorten melodieën op te creëren.

Voor mijzelf merk ik wel dat ik steeds minder oefen om bepaalde technische vaardigheden te ontwikkelen en mijn instrumenten steeds meer gebruik om, al is het dan vaak gewoon in mijn eentje, het plezier te ervaren dat het creëren van muziek geeft. Ik wil niet zeggen dat de techniek niet te verbeteren valt maar op één of andere manier borrelen er gewoon geen dingen op die ik technisch niet kan uitvoeren. Omdat ik veel op deze manier speel merk ik dat mijn techniek toch toeneemt zonder dat ik op bepaalde zaken specifiek oefen. Maar bepaalde zaken, zoals bijvoorbeeld het snel van muziek kunnen spelen, worden niet getraind en dat is wel jammer.

Het jazzkwintet waar ik in zat is onlangs uit elkaar gevallen en ik merk dat ik het gewoon niet meer kan opbrengen om, zonder het vooruitzicht van een optreden, bepaalde nieuwe nummers te gaan instuderen of om de vaardigheid van het spelen van bepaalde moeilijke bestaande nummers in stand te houden. Wat dat betreft in het spelen in een groep een sterke stimulans om je niveau te verhogen.

Een verwante vraag, mar dan toch een beetje anders: hoeveel van ons spelen eigenlijk precies wat we willen? Het is vaak een spanningsveld – dat is het in elk geval voor mij. Het liefst speel ik muziek die je 'kunstmuziek' zou kunnen noemen. Het nadeel daarvan is dat er maar een kleine groep liefhebbers te vinden zijn voor die muziek, terwijl ik toch graag optreedt. Ik vind het heerlijk om te spelen voor publiek – maar niet tegen elke prijs. Hoe zit dat bij jullie, collega's?

Toen ik je laatste vraag las dacht ik in eerste instantie dat je met 'spelen wat je wilt' iets als instrument beheersing bedoelde. In dat geval zou het antwoord zijn: ach, ik leg de lat gewoon niet te hoog . Ik vind muziek maken gewoon leuk, maar heb er verder geen ambities mee.
Ik heb een kunstopleiding gedaan (audiovisueel) en had toen veel ambities in die richting om er vervolgens achter te komen dat hoe serieuzer ik ermee bezig was en hoe abstracter het in zekere zin werd, hoe leger het leek te worden. De lol en verbazing maakte plaats voor teleurstelling en frustratie als dingen niet lukten zoals ik het wou.
Bij muziek heb ik dat gelukkig niet, aangezien ik niet echt een doel voor ogen heb, anders dan samen een potje 'jengelen'. Soms is dat wel aardig en andere keren te gek.

Maar goed, dat was dus NIET je vraag. Maar het hangt er, in mijn geval althans, wel mee samen.
Ja, ik speel wat ik wil spelen, want ik heb geen doel voor ogen. Ik hoef er geen geld mee te verdienen (hobbies kosten doorgaans geld) en hoef dus ook niet veel consessies te doen. Ik moet hooguit zorgen dat ik aardig genoeg speel zodat anderen samen met mij muziek willen maken. Wat dat betreft blijkt contrabas overigens geen verkeerde keus .

En natuurlijk zit er weleens een nummer in het repertoire wat ik iets minder vind. Een kwestie van meeste stemmen gelden.

Philip, je hebt het de laatste tijd vaak over 'kunst'muziek (ik denk overigens dat veel mensen bij die term juist aan heel andere muziek denken dan waar jij het over wil hebben, vgl. het met kuntgebit en kunstijsbaan).

Is het belangrijk of iets kunst is of niet? Dat is toch enkel belangrijk als je er subsidie voor wilt aanvragen. De muziek is toch wat het is? Het spreekt mensen aan of niet, of het nu wel of geen kunst is.

Natuurlijk, als jij lekker speelt en mensen genieten van je muziek dan is dat geweldig!
Bij mij is een ontwikkeling aan de gang dat de muziek waar ik het meest van houdt, maar een kleine groep belangstellende luisteraars trekt. Dat is wel een beetje jammer, maar ja, het is nu eenmaal zo. Eigenlijk vergen alle projecten die ik echt belangrijk vind het nodige van de luisteraar, het is geen muziek die gezellig op de achtergrond klinkt tijdens het diner. Bij mij gaat muziek waar ik echt even voor moet gaan zitten doorgaans dieper en dus hou ik er ook van om zelf oom dat soort muziek te spelen. Niet dat ik iets tegen heb op wat makkelijker in het gehoor liggende muziek hoor.

Nog even over de vraag die je opwerpt, namelijk of het belangrijk is of iets kunst is of niet. Voor mij wel; kunst heeft blijvende waarde, het is een geschenk aan de mensheid. Daarom is het maken van kunst voor mij een ideaal om te blijven nastreven.

Ik had het niet over gemakkelijk in het gehoor liggende muziek, althans niet specifiek. Sommigen vinden Digital Noise, Grindcore of Tiroler Alpenschlagers misschien gemakkelijk in het gehoor liggen. Ik niet.

Je stelt dat kunst een blijvende waarde heeft. Ik denk dat dat voor maar weinig individuele kunstwerken weggelegd is (even los va de financiële waarde). Het zal ook per medium verschillen.
Sommige kunst heeft inderdaad een blijvende invloed op onze cultuur, maar dat geldt net zo goed voor 'niet kunst'. Wat dat betreft verwijs ik graag terug naar de carnavalsschlager en zigeunerin waar je het eerder over had.
Johnny B Goode, de Vogeltjesdans, Rappers Delight en Anarchy in the UK hebben allemaal zo hun sporen nagelaten in onze cultuur, juist vanwege hun toegankelijkheid.