Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!
Hoi Philip en anderen,
Goed om te zien dat hier nog steeds genoeg activititeit is. Ik kom om het jaar weer eens voorbij lijkt het wel, zo ook nu weer.
Ik mag op auditie bij de rockacademie (eerste selectieronde door, nu de tweede nog)....er wordt
dan o.a. stilgestaan bij een stuk transponeren en bij een sequens.
1)Ik ben al een tijdlang aan het oefenen, maar bij het transponeren blijf ik met enkele zaken zitten die ik sneller wil begrijpen en omzetten. Iets blijft wazig in mijn ogen.
Voorbeeld: het stuk "Good Golly Miss Molly" van CCR/Richard omzetten;
Eerst speelde ik het in E, het moet naar D (plus 5 tonen.....EF G A BC D.....zo is de telling correct toch ?)
In E speel ik deze tonen
tijdens het stuk:
E-B-D E naar B = 3,5 afstand, B naar D is 1,5
A-E-G
B-F#-A
Dan wordt het nu voor de D dus ...D (plus 3,5 =) A (plus 1,5) = C
Hoe kan ik nu snel die grepen vinden op de basgitaar, want nu ben ik me toch aant rekenen op een of andere manier. Hoe kan ik die grepen snel zien op de bas zodat ik die COMBINATIE van D - A- C snel vind. Afzonderlijk is het makkelijk omzetten.....Van een E naar de D afzonderlijk, zo gevonden, maar de combinatie E - B - D snel vinden in de nieuwe combinatie D - A - C. Dáár gaat het mij om. Na enig zoeken en luisteren lukt het me wel, maar ik wil het uiteraard veel sneller kunnen.
Enkele ezelsbruggetjes of wat dan ook ?
2) de sequens....is een motief herhalen in een andere toonhoogte, maar dat is toch bijna hetzelfde als transponeren ? Het bekende patroon hoger of lager spelen, zoals je wel vaker hoort tegen het einde in die smartlappen ?
Ik wacht jullie reactie af !
3) Ze gaan daar tijdens het examen in op elementair onderscheidingsvermogen én gevoel voor tonaliteit en harmonie. Kan iemand mij goede oefeningen en tips geven waar ik bij deze gebieden nog meer op moet letten ?
Hoi Joris,
Ik snap je uitleg over hoe je transponeert niet helemaal en het liedje ken ik ook niet. Wat is wel begrijp is dat je precies weet welke noten je speelt in E en dat je diezelfde intervallen nu in D wilt gaan spelen. Dat betekent dat alle noten een hele toonsafstand lager worden. Dus E B D wordt D A C enz. Je kunt dat dan per noot bekijken.
Als je de hals van je bas goed kent, is het een makkelijke truc om voor je te zien welk patroontje de noten op je hals maken. Aangezien de patroontjes op je hals in welke toonaard dan ook hetzelfde blijven, kun je dan meteen opschrijven welke noten het worden in de nieuwe toonaard, zonder te hoeven gaan rekenen. Van een sequens heb ik nog nooit gehoord. Wat 3 betreft, zou je wat gehoortraining kunnen gebruiken, bijvoorbeeld via http://www.good-ear.com/.
Volgens mij is een sequens niet hetzelfde patroontje spelen in een andere toonaard maar hetzelfde patroontje spelen in dezelfde toonaard maar nu met tonen die op dezelfde toonladder een toon hoger of lager liggen. Bijvoorbeeld de toonreeks C, D, E, F, G, F, E, D wordt stijgend D, E, F, G, A, G, F, E en niet D, E, Fis, G, A, G, Fis, E. Maar ik weet het niet helemaal zeker.
Bij transponeren ga je wel naar een andere toonaard en verandert daardoor het aantal voortekens en daardoor worden bepaalde tonen verhoogd of verlaagd. Welke tonen dit zijn is af te leiden met de kwintencirkel maar het gaat te ver om dat hier uit te leggen. Als er behoefte aan is wil ik dit onderwerp wel als een nieuwe basles inbrengen. Een deel van de antwoorden op je vraag over transponeren kun je vinden in de inleiding van mijn rapport "Akkoorden voor basgitaar en contrabas" dat rechtstreeks van Philips website te downloden is (zie basforum oktober 2007). De akkoorden worden gegeven in een volgorde waarbij er telkens een mol bijkomt of een kruis afgaat. Omdat de akkoorden gegeven worden voor alle twaalf toonaarden kun je gemakkelijk afleiden hoeveel mollen of kruizen er bijkomen of afgaan bij een bepaalde verhoging of verlaging. Bijvoorbeeld, een verlaging met een hele toon geeft twee molen meer (of twee kruizen minder). Een verlaging met een halve toon geeft vijf kruizen meer (of 5 mollen minder).
Voor akkoorden maar ook voor toonladders komt het er, zoals Philips al zegt, op neer dat een bepaald patroon verhoogd of verlaagd wordt. Verhogen gaat altijd (behalve als je aan het eind van de toets zit) maar bij verlagen loop je er op een gegeven moment tegen aan dat je niet lager kunt dan de losse snaar en dan moet je van een ander patroon uitgaan dat hoger ligt om nog te kunnen verlagen. Dit zijn de lastigste punten als je met een dalende sequens of een dalende reeks getransponeerde tonen bezig bent. Je moet daarvoor heel snel de juiste begintoon op een hogere snaar kunnen vinden.
In Wikipedia vind ik: 'Een sequens is een begrip uit de muziek, en betekent: een op andere toonhoogten herhaalde melodie of harmonie, met behoud van de onderlinge lengteverhoudingen, onafhankelijk van het tempo (i.v.m. mogelijke diminutie of augmentatie). Sequenzen zijn vooral in Barokmuziek te vinden.'
Dat lijkt dus inderdaad precies hetzelfde als moduleren. Onbegrijpelijk dat een rockschool hier zoveel nadruk op legt bij de toelating – en blijkbaar ook nog zonder duidelijk te maken wat ze precies bedoelen. Hmmm... is dit wel een goede opleiding? Waar zijn ze mee bezig? Noem het nu maar gewoon moduleren en besteed alleen daar aandacht aan, zou ik zeggen.
Of the Rockacademie een goede opleiding is weet ik niet, maar sinds de komst van de betreffende opleiding in Tilburg (er zijn er inmiddels meer) is het gemiddelde niveau van de locale bands hier wel merkbaar gestegen.
Overigens is moduleren volgens mij niet hetzelfde als transponeren. Je kunt een heel nummer transponeren, maar niet moduleren aangezien dit laatste gedurende een nummer plaatsvindt. Zie Wikipedia over modulatie.
Is het verschil tussen deze 3 termen misschien dit:
Transponeren: nummer in zijn geheel omzetten naar andere toonsoort
Moduleren: gedurende een nummer overgaan naar een andere toonsoort (plotsing of geleidelijk). Hoeft volgens mij ook niet per se eenzelfde patroon/herhaling te betreffen. Gaat enkel om de toonsoort.
Sequens: een deel van een nummer herhalen in een andere toonsoort (soort plotselinge modulatie).
Dat is zo'n beetje wat ik uit de verschillende definities op Wikipedia (die het overigens ook niet altijd bij het rechte eind heeft) opmaak en dus doorspekt met mijn interpretatie. Ik zou er geen toelatingsexamen van af laten hangen.
@Philip:
Natuurlijk ken je Good Golly Miss Molly wel. Oorsponkelijk van Little Richard (geloof ik althans), maar later door velen gecover waaronder Jerry Lee lewis, Creedence Clearwater Revival en The Beatles.
De definitie uit Wikipedia is op twee manieren uit te leggen. Er staat: met behoud van de onderlinge lengteverhoudingen. Je kunt dit lezen als dat de lengteverhoudingen tussen de tonen van de nieuwe reeks gelijk zijn aan die tussen de tonen van de oude reeks. Dan is het moduleren en daarvoor gelden dezelfde regels als voor transponeren.
Je kunt het ook lezen als dat de lengteverhoudingen tussen de tonen gelijk blijven aan die tussen de tonen uit de toonladder van de oude reeks. Volgens mij wordt dit bedoeld. Er wordt gerefereerd naar de barok en daar doen ze dit soort dingen. Als je een instrument hebt zoals bijvoorbeeld een trekzak of een mondharmonica waar geen zwartetoetstonen op zitten, dan kun je niet moduleren maar wel een bepaald patroon hoger of lager herhalen met gebruikmaking van alleen de wittetoetstonen.
Volgens mij is transponeren het omzetten van een geheel stuk in een andere toonsoort en moduleren het veranderen van toonsoort binnen een stuk.
"Geleerden"? Beunhaas op z'n best! 
(ik heb het natuurlijk enkel over mezelf)
Dus heb ik nu maar even 'echte' deskundige geraadpleegd. Alle laatstgenoemde aannames blijken te kloppen.
'Volgens mij is transponeren het omzetten van een geheel stuk in een andere toonsoort en moduleren het veranderen van toonsoort binnen een stuk', zei Adriaan en voor hem al Sander. Klopt. Ook wat Adriaan begreep m.b.t. een sequens klopt: het is het herhalen van eenzelfde figuur op een andere toonhoogte, maar dan alleen gebruik makend van de tonen van de toonladder waar het eerste figuur ook in gespeeld werd. Dus CDE in de C majeur toonladder wordt, als je op D begint,DEF – al is geen interval hetzelfde.
Het blijkt dus toch een zinvolle terminologie te zijn!
Hè, gelukkig maar 
