Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!
Hoi,
Een praktijkvraag over de meest gebruikte songstructuur in de jazz.
Van het nummer "Whisper Not" is er een aantal versies waarbij soms één of soms twee keer AABA wordt gespeeld voordat er gewalked wordt. Hoe werkt dat? Stel dat wij uitgaan van het eerste voorbeeld. Dus AABA(thema) en dan walken over AABA (1x of 2x)en dan AABA (slot). Betekent het dat het nummer er in het genoemde voorbeeld (bij 2x walken)schematisch zo uitziet: AABA AABAAABA AABA ????????
Hoe werkt dat? Geldt dat ook voor alle andere AABA's?
Ik weet dat Philip dit onderwerp in basles 35 behandelt, maar ik heb er dus toch een vraag over.
Groet,
Melvin 2
In principe klopt dat. Het is echter ook leuk om met de vorm te spelen. Op de eerste cd van Eric Reed (voormalig pianist van Wynton Marsalis) staat een stuk (van Reed zelf) waarvan het thema de AABA vorm heeft. In de solo's wordt daar gevarieerd: de eerste solist speelt een solo over het A gedeelte, geeft een cue en speelt dan nog BA om de solo af te sluiten, de tweede solist speelt AAB en blijft dan over de bridge soleren, en maakt zijn solo af met een laatste A. Zo kun je een strakke vorm los benaderen.
Er zijn ballads met het AABA schema, zoals bijvoorbeeld Angle Eyes, waarbij een improvisatie door één blazer erg lang duurt zelfs als het schema maar één keer gespeeld wordt. Als je twee blazers hebt, zoals bij het kwintet waar ik als trompettist speel, klinkt het verrassend wanneer bij de trompetsolo het B'tje gespeeld wordt door de sax en wanneer bij de saxsolo het B'tje gespeeld wordt door de trompet. Bij dit nummer, maar ook bij andere zeer langzame nummers eindigen we het thema vaak na het tweede A'tje omdat het nummer anders wel erg lang wordt.
Er zijn ook nummers met een AABA opbouw die ook nog eens een interlude hebben dat je als het C-gedeelte kunt beschouwen. Een voorbeeld hiervan is A night in Tunesia. Dit C-gedeelte wordt dan door iedereen gespeeld tussen de solo's. Een probleem met dit nummer is dat wij bij repetities normaal maar één AABA chorus improviseren. Bij een uitvoering ligt het aantal niet vast en bepaalt de solist of hij na één, twee of drie keer over wil gaan naar het Interlude. Wat dan geregeld voorkomt is dat er iemand in de ritmesectie de tel kwijt raakt bij het aantal A'tjes dat er na elkaar gespeeld moet worden (en dat middenin dus drie keer moet zijn en niet twee keer). Het is dan spannend om als solist of mee te gaan of om er op aan te sturen dat de ritmesectie zijn derde A'tje toch speelt. Het publiek merkt er meestal niets van als het hier fout loopt maar het geeft voor de solisten altijd een soort ongemak als het gebeurt (of wanneer je als blazer zelf een A'tje vergeet). Je kunt er als solist ook aan werken om een laatste A'tje anders te laten klinken dan het eerste A'tje maar zelfs als je dat doet dan hoeft dat bij de ritme sectie niet op te vallen als ze zitten slapen.
Dat is inderdaad wat ik bedoelde. Je kunt de opbouw soms los benaderen waardoor je ervoor kan kiezen om je eigen invulling te geven. Ik neem aan dat je het wel onderling afspreekt voordat je gaat optreden. Of bepaalt een solist op een gegeven moment zelf wat hij of zij doet?
Ondertussen heb ik heel kritisch geluisterd naar een aantal nummers om te horen hoe het schema precies verloopt en wat iedere solist wanneer wat doet.
Melvin 2
AAHA(!), dat is helder. De vorm ligt vast en als je niets afspreekt blijft de vorm zoals die ooit is bepaald. Heerlijk zo'n forum.
Thanx!
Hoe meer mensen er aan het spelen zijn, des te belangrijker het is dat het normale schema door ieder gevolgd wordt. Maar als er iemand uit de ritmesectie soleert, bijvoorbeeld de gitarist, dan kan deze een onbeperkt aantal A'tjes achter elkaar spelen en op het ogenblik dat hij naar het B'tje wil overgaan de bassist even aankijken zodat deze overgang wel door beiden gelijktijdig gemaakt wordt.
Een goede drummer kan een drumsolo zo maken dat je toch kunt horen waar hij in het schema zit ook al speelt hij geen tonen uit de akkoorden van het schema. Maar er zijn ook drummers die tijdens hun solo het schema helemaal loslaten en het is dan wel de kunst om aan het einde weer een zodanige orde aan te brengen dat de overige bandleden weten wanneer ze weer moeten invallen.
Traditioneel soleert een drummer de lengte van het schema, in de meeste gevallen 32 maten. Dat is ook wel zo overzichtelijk hoor.
De gitaristen in de bands waar ik tot nu toe in gespeeld heb (dat zijn er veel) hadden geen uitzonderingspositie, ook zij dienden zich - net als de andere leden van de ritmesectie - aan het schema te houden. Natuurlijk kun je zelf afspreken om het anders te doen binnen de band, maar ik wil wel de indruk wegnemen dat er (normaal) een uitzonderingspositie zou zijn voor leden van de ritmesectie.
Ik geef toe dat in de meeste bands iedereen zich normaal aan het schema zal houden en dat je bij afwijkingen dat van te voren afspreekt. Maar in de groep waar ik momenteel trompet in speel vinden de gitarist en de bassist dat een te zwaar keurslijf als één van beiden soleert en willen ze wat meer vrijheid om bij een eenvoudig schema af te wijken. Ik heb daar geen bezwaar tegen als de overgangen maar gelijktijdig gemaakt worden en als ze maar niet afwijken tijdens mijn solo.
Ik heb een poos met een Hammondorganist samengespeeld waarbij we helemaal geen schema gebruikten en waarbij we ombeurten bepaalden wanneer er gemoduleerd werd. Hierbij moet je erg goed naar elkaar luisteren en moet je in elke toonaard kunnen improviseren omdat je door de ander overal mee naartoe genomen kan worden. Op trompet is dit lastig omdat bepaalde toonladders en accoorden erg moeilijk liggen. Op een basgitaar maakt het mij absoluut niet uit in welke toonaard ik speel omdat ik bijna altijd hogere posities gebruik. Nu ik weer een paar weken contrabas merk ik wel dat het continu in hogere posities spelen daarop veel lastiger is.
