Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!
Bij mijn 1/2 contrabas klappert de E-snaar tegen de hals als ik hem hard aansla bij alle tonen tot ongeveer de tiende positie. Het heeft enigszins te maken met de manier van aanslaan. Als ik aansla in de richting van de kast is het erger dan wanneer ik meer evenwijdig aansla met de kast. Het is ook erger wanneer de snaar al trilt omdat hij vlak van te voren al voor een andere toon aangeslagen werd. Het probleem treedt niet op bij de andere drie snaren. Ik vind het klapperen hinderlijk en wil er wat aan doen en ik denk dat de oorzaak is dat de snaar te dicht bij de hals staat.
Ik heb de speling tussen de hals en de snaar nauwkeurig opgemeten voor het oktaaf, dus bij de twaalfde positie, met behulp van voelermaatjes en boortjes. Een bepaald voelermaatje wordt vlak tegen de hals gelegd en een boor van een bepaalde maat wordt tussen het voelermaatje en de snaar doorgehaald. Er wordt een zodanige combinatie van boordikte en voelermaat gekozen dat je nog net hoort dat de snaar trilt als je het boortje op en neer haalt. Op deze manier kan de speling tot op 0,1 mm nauwkeurig bepaald worden. Ik vind de volgende spelingen: G-snaar 5,3 mm, D-snaar 6,3 mm, A-snaar 6,3 mm en E-snaar 5,3 mm. De speling van de E-snaar is dus duidelijk aan de kleine kant als hij vergeleken wordt met die van de A-snaar.
Ik denk dat een speling van 6,5 mm voor de E-snaar een hele verbetering zal geven. De speling op het oktaaf moet dus toenemen met 1,2 mm. Dit betekent dat de hoogte van de bodem van de groef in de losse kam moet toenemen met twee maal deze waarde en dus met 2,4 mm. De dikte van de E-snaar is 2,6 mm en de groefdiepte in de losse kam is nu 1,7 mm waardoor de snaar nog 0,9 mm boven de rand van de kam uitsteekt.
Ik zou graag de huidige kam blijven gebruiken waardoor ik een soort opvulstukje nodig heb waarmee de snaar 2,4 mm omhoog gebracht wordt. Dit opvulstukje moet aan de onderkant een bult hebben die in de huidige groef past. Misschien is het ook nodig dat het aan de boven- en onderkant om de kam heenvalt omdat het anders tijdens het spannen van de snaar kan verschuiven maar hierdoor zou het wel een heel ingewikkeld onderdeeltje worden. Misschien kan het op de bovenrand van de kam gelijmd worden waardoor opsluiting in de lengterichting van de snaar niet nodig is.
Er zit maar weinig materiaal tussen de oude en de nieuwe groefbodem en er werken behoorlijk grote krachten op het opvulstukje. Zou het opvulstukje van hout moeten zijn of zou een harde kunststof of aluminium ook voldoen? Zou het opvulstukje de klank beïnvloeden? Heeft iemand ervaring met het verhogen van één van de groeven in de losse kam en wat zou daar de beste methode voor zijn?
Ik heb een tijdelijk oplossing van het probleem bedacht waarvoor ik de originele kam ongewijzigd kan gebruiken. Hiervoor ben ik uitgegaan van een stukje aluminium plaat van 16 * 21 * 3 mm waarvan ik beide zijden over 8 mm heb omgebogen. Hierdoor onstaat een U-tje van 16 mm breed. Om dit buigen te vergemakkelijken heb ik eerst twee 1,5 mm diepe groeven in het plaatje gezaagd op een afstand van 5 mm van elkaar. De ene zijde werd 90° verbogen en de ander ongeveer 75°. Deze laatste zijde komt tegen de bolle kant van de kam te zitten. Dit U-tje kan nu niet meer verschuiven in de lengterichting van de snaar.
Vervolgens heb ik in midden van beide zijkanten van het U-tje een gaatje van 2 mm geboord en wel zodanig dat dit gaatje ook nog ongeveer 0,2 mm wegneemt van de bodem van het U-tje. In dit gaatje heb ik een stalen pennetje geslagen. Dit stalen pennetje komt te liggen in de oude groef waardoor het U-tje ook niet meer zijdelings van de kam kan afschuiven.
Vevolgens heb in in de bovenkant van het U-tje een nieuwe groef gevijld die evenwijdig is aan het pennetje. Deze groef werd aan de uiteinden afgeschuind zodat de snaar niet te sterk verbogen wordt. Na het plaatsen van het U-tje en de snaar werd de snaar weer gestemd. De speling werd opgemeten op het oktaaf en bedroeg 6,7 mm. Hij was dus 1,4 mm toegenomen. De snaar klappert nu alleen nog op de hals als ik wel erg hard trek. De klank lijkt niet veranderd ondanks dat er aluminium tussen de snaar en de kam zit. Ik ga dit nu eerst eens een poosje proberen voordat ik misschien ook nog een definitieve oplossing maak die helemaal van hout is.
Gisteren heb ik de tijdelijk versie met het aluminium hulpstukje vervangen door een definitieve versie. Hiertoe heb ik in de kam symmetrisch t.o.v. de oude groef een rechthoekige groef met een breedte van 20 mm aangebracht en met een diepte gelijk aan de die van de oude groef. Hierin heb ik met epoxy een blokje hardhout gelijmd dat ongeveer 3 mm boven de kam uitsteekt. Dit blokje heb ik aan de bovenkant afgerond zodat het aan de zijkanten samenvalt met de originele bovenkant van de kam.
In dit blokje heb ik een nieuwe groef voor de snaar gemaakt zodanig dat de onderkant van de groef ongeveer 3 mm hoger ligt dan van de originele groef. Het werk goed en de snaar klappert aanzienlijk minder maar het blijft toch een snaar die gevoelig is voor klapperen als je hem hard aanslaat terwijl hij al trilt.
Ik heb nog een andere oorzaak van trilling gevonden die optreedt in de losse E-snaar wanneer de losse A-snaar hard wordt aangetrokken. Het bleek dat de groef van de E-snaar in de vaste kam (bij de stemsleutels) iets te diep was waardoor de losse snaar net het begin van de hals raakte. Door de trilling die in deze kam optreedt wanneer de A-snaar aangeslagen werd ging de E-snaar meetrillen tegen de hals en dit gaf een hinderlijk bijgeluid. Dit probleem werd opgelost door vlak bij de vaste kam iets van de hals af te vijlen waardoor er tussen de snaar en de hals een spleet ontstond van ongeveeer 0,2 mm. Dit moet bij alle snaren het geval zijn en het is te controleren doordat je een dubbelgevouwd stukje papier onder de snaar moet kunnen duwen tot tegen de vaste kam aan, zonder dat het klem loopt. Doordat de losse snaarlengte nu beter gedefinieerd is, is de snaar ook beter zuiver te stemmen.
