Alles wat met bassen te maken heeft is welkom!
Ik ben de laatste tijd bezig om bluesschema's uit te zoeken, luister naar bluesnummers en probeer steeds relaties te leggen tussen toonladders en het gespeelde schema.
Mijn uiteindelijke doel is dat ik straks precies weet wat ik moet spelen als een gitarist ineens een bluesje inzet en ook weet waarom ik iets speel. Mijn improvisatie-vaardigheden worden zo ontwikkeld.
Ik blijf echter met enkele vragen zitten:
Ten eerste, is deze opmerking van mij correct:
1.Als een nummer gespeeld wordt in de akkoorden E - A en B kan ik tijdens het spelen van het E akkoord tonen uit de E majeurladder spelen als extra noten, tijdens de A kiezen voor tonen uit de A ladder en tijdens de B tonen kiezen uit de B ladder.
2.Hoe weet ik of een nummer in majeur of mineur staat ? Het begin van een nummer geeft aan of het droevig gestemd is (mineur) of dat het opgewekt klinkt (majeur). Maar met deze gedachtengang kom ik er niet altijd uit. Het gevolg is dat dat ik bij een nummer in E mineur misschien tonen uit de E majeur ladder ga spelen....
Ik houd het even bij deze twee vragen. Goede kans dat er later nog aanvulling ingezonden zullen worden van mijn kant.
Hoi Joris,
Het belangrijkste onderscheid tussen een majeur en mineur akkoord is dat de terts, oftewel de derde toon in de toonladder verminderd is. Bij een E akkoord speel je dus een As in het majeur akkoord als derde toon en een G als derde toon in het mineur akkoord.
Is het hele nummer in mineur dan heeft het A akkoord een c als derde toon en geen Des (normaal in majeur akkoord).
Hoe je weet of iets in majeur of mineur staat kan je het beste checken in het realbook of vragen aan de gitarist. Of je laat je bas lopen van eerste toon, derde toon, vijfde toon, derde toon en dan hoor je vanzelf of het klopt of niet.
Melvin 
Hoi Melvin,
Bedankt voor je snelle antwoord. Je informatie over het verschil tussen een maj en min. akkoord is mij reeds bekend.
Ik zal aan de gitarist vragen waar het nummer in staat en je tip toepassen.
Groet, Joris.
Hoi Joris,
Over het gebruik van toonladders in de blues is veel te zeggen. Je zou kunnen zeggen dat je inderdaad, in het door jou gegeven voorbeeld, de door jou genoemde toonladders kunt gebruiken - al zou ik bij elk van deze toonladders kiezen voor een mineur septiem in plaats van een majeur septiem. In de jazz is het zo normaal om dan een mineur septiem te spelen dat 90% van de jazzblues grotendeels of helemaal uit septiem akkoorden bestaan.
Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden. De grap is namelijk dat een loopje pas een echt blueskarakter krijgt dankzij noten die eigenlijk niet in deze toonladders thuishoren. Dat zijn met name de kleine terts en de verhoogde quart. Je kunt dus zowel de kleine terts spelen als de grote terts in de door jou genoemde blues! Deze noten (de kleine terts en de verhoogde quart) horen dus niet in een 'gewone' majeur toonladder, maar zijn in de blues zo normaal dat er ook wel gesproken wordt over bluestoonladders, waar deze tonen dan inzitten.
Het klinkt bijvoorbeeld lekker bluesy om zo'n noot te laten 'oplossen' in een noot die een halve toon hoger is, dus in jouw voorbeeld, dat je een G over een E akkoord laat oplossen in een G#, of een A# in een B. Probeer maar, het klinkt meteen al veel meer alsof je een blues solo geeft als je die noten erbij gaat gebruiken.
Met betrekking tot vraag 2: het antwoord is aan gehoortraining gaan doen. Iedereen die even oefent hoort al snel het verschil tussen majeur en mineur, daar hoef je geen faalangst over te hebben hoor, als je een tijdje oefent hoor je dat gewoon. Op de linkspagina van deze site staan een paar URL's waar he gratis on line gehoortraining kunt doen.
Groet Philip
Hoi Philip,
Bedoel jij als extra noten de noten zoals een toegevoegde bluenote (flat five) in een mineur pentatonische ladder ? Een zgn. doorgangsnoot ?
Met een mineur 7 akkoord, wordt dus een 1, b3, 5, b7 akkoord bedoeld he ?
Een majeur akkoord septiem, maar dan een verlaagde 3e noot en een verlaagde 7e ?
Ik ben er al mee aan de slag gegaan, hoewel mij deze min7 en maj7 akkoorden heel erg vreemd in de oren klinken ? Vandaag dat ik even navraag doe.
Gr. Joris.
Hoi Joris,
Ik geloof dat ik niet helemaal duidelijk was. Jij had het in je voorbeeld over een E (E-G#-B) akkoord, een A (A-C#-E) akkoord en een B (B-D#-F#) akkoord. In zo'n geval kun je in de majeur toonladder die je daar overheen speelt, een mineur septiem spelen in plaats van een majeur septiem. Dat wordt over het E akkoord dus: E-F#-G#-A-B-C#-D-E. Zo'n toonladder heet een mixolydische toonladder.
Om deze toonladder een meer blues karakter te geven, voegen we nu de kleine terts toe en vervangen de reine quart door een vermeerderde. Dat wordt dus: E-F#-G-G#-A#-B-C#-D-E.
Een majeur septiem akkoord heeft normaal een majeur septiem in het akkoord zitten. Een e majeur septiem akkoord heeft de noten: E-G#-B-D#. In een 'normale' majeur toonladder verwacht je een dergelijke toonladder op de eerste trap van een toonladder. Zo niet in de blues, waar vaak op de eerste trap meteen al een septiem akkoord wordt gebouwd, wat muziektheoretisch misschien een beetje raar is, maar prima klinkt, zodat elke rechtgeaarde bluesmuzikant de theorie op dit moment enthousiast door de plee spoelt.
Een septiem akkoord is een majeur drieklank met een mineur septiem erbij, vanuit E wordt dat: E-G#-B-D. Het septiem akkoord wordt 'normaliter' op de vijfde trap van een toonladder gebouwd, maar dus niet in de blues, waarin een akkoord progressie zoals door jou genoemd vaak in één schema de akkoorden E septiem (ook wel als E7 geschreven E-G#-B-D), A septiem (A-C#-E-G) en B septiem (B-D#-F#-A) bevat.
Ook als die mineur septiem niet gespeeld wordt in het akkoord zelf, zoals in het voorbeeld dat jij gaf, kun je hem gerust spelen in de toonladder die je kiest. Maar dat hoeft niet hoor, een majeur septiem mag ook best. Dat is het leuke van blues, je kunt heel wat noten spelen die je muziektheoretisch niet zou verwachten en die lekker bluesy klinken, maar je kunt je natuurlijk ook braaf aan de noten houden die je het meest verwacht - al klinken die dus niet bluesy. Een gewone majeur toonladder over het E akkoord (E-F#-G#-A-B-C#-D#-E) is braaf, muziektheoretisch goed onderbouwd, maar heeft geen blues karakter.
Vraag gerust meer als ik nog niet duidelijk ben geweest. Alhoewel ik alleen zijdelings met de blues te maken heb gehad (via de jazz) merk ik dat ik in de loop van de jaren toch heel wat informatie over deze stijl heb opgedaan. Leuk dat een beetje van die informatie er nu dankzij het forum uitkomt. Maar er is nog wel meer over de blues te vertellen, misschien moet ik er eens een basles aan besteden.
Groet Philip
Hoi Joris,
Na herlezen snap ik beter waar de verwarring vandaan komt, het is de verwarring tussen een interval en een akkoord. Als ik zeg dat het E akkoord een mineur septiem heeft, bedoel ik met mineur septiem het interval en niet het mineur septiem akkoord. Het E7 akkoord (E-G#-B-D) heeft een grote terts en een mineur septiem. Dat zijn dus intervallen. Over het mineur septiem akkoord heb ik het in mijn antwoorden niet gehad.
Groet Philip
Hoi Philip,
Bedankt voor je uitgebreide antwoorden, maar ik vind de informatie erg moeilijk te snappen. Misschien als ik na veel jaren extra ervaring bovenstaande stuk teruglees, dat ik het dan wel snap. Komt ook wel bij dat ik merk dat ik niet de sterkste ben ik muziektheorie. Bepaalde zaken vallen bij mij gewoon niet op zn plaats. Maar ik ga gewoon door met theorie doorlezen !
Hoi Joris,
Ik ben nog maar kort met jazz bezig en zag het me eigen maken van muziek/jazz theorie als een enorm karwei. Ik denk nog steeds dat dit een proces is van jaren (misschien dat Philip en andere meer ervaren bassisten hier meer over kunnen zeggen) maar ik merk nu al dat er steeds meer kleine stukjes op hun plaats beginnen te vallen. Dit motiveert me enorm om door te gaan met het me eigen maken van de theorie.
Veel succes,
Martijn
Ik raak enorm gemotiveerd om basles 59 vet uit te breiden. Muziektheorie is echt heel nuttig; in het allerslechtste geval helpt muziektheorie je om ideeën op te doen waar je anders niet opgekomen was (wat mij betreft is dit trouwens ook de enige, maar werkelijk bijzonder waardevolle, functie van muziektheorie). Ik dacht altijd dat muzikanten de muziektheoretische basis wel uit boekjes zouden vernemen, zodat ik daar op mijn site weinig over hoefde te vertellen, maar de tijden zijn duidelijk veranderd en er is nu dus behoefte aan basislessen op internet. Ik voel een soort roeping hier; die lessen komen eraan!
Groet Philip
Philip schreef: "Ik voel me geroepen."
Geweldig idee. Ik kan na 30 jaar muziek maken ook wel wat teorie gebruiken. Vooral nu ik met wat jongeren werk die steeds naar mij kijken als de vraag komt wie er de leiding heeft.
Alvast bedankt voor wat er komen gaat.
Gr. Baspiet alias Picasso.
Hallo allemaal,
Op verzoek van the bassmaster Philip heb ik de elementaire theorie opnieuw doorgelezen. Ik snap wat daar geschreven wordt en heb de posities hoe je deze akkoorden moet spelen mezelf aangeleerd.
Ik ben eigen leraar dus laat ik nu even met deze informatie aan de slag gaan en het tot zover laten bezinken.
Ik heb de laatste tijd in ieder geval meer zich gekregen op hoe een akkoord in elkaar steekt (blues etc.) en zie nu ook dat je via een bepaald patroon op elke trap van een toonladder een akkoord kunt bouwen. Qua akkoordenleer en de bewustwording waarom iets gespeeld wordt merk ik groei op.
1.Wat kun je nu concreet met de informatie dat je op elke trap een akkoord kunt bouwen ? Als ik straks een cover van de Stones speel, wat kan ik dan met deze informatie doen...daar ben ik wel benieuwd naar.
De koppeling naar mijn eigen concrete situatie nu: sixtiescoverband -akkoordenleer -elementaire theorie, nummer vd Stones. Hoe kan ik nu de theorie verweven in mijn spel als ik een nummertje cover ?
2.Kom ik meteen bij het stuk van intervallen: Hebben jullie een aantal tips om de bashals steeds beter uit het hoofd te leren kennen ?
3.Als jullie n.a.v. bovenstaande stuk eventuele suggesties hebben waar ik mezelf straks mee bezig kan houden om ontwikkelingsgericht te kunnen blijven werken, dan hoor ik dat graag.
(Vanuit jullie oogpunt als lezer: ik lees dat hij daar wat meer zicht op heeft, dat snapt, voor hem zou het goed zijn als hij nu aan dit theorieonderwerp begint)
Veel Groetjes,
Joris.
Hoi Joris,
1. Als je goed begrijpt hoe dat zit met akkoorden en toonladders, doorzie je een akkoordenschema snel, en begrijp je heel snel in welke toonladder je over een bepaald schema, of een paar maten van een schema, kunt soleren, of welkernoten je het best kunt spelen in je loopjes als je aan het begeleiden bent. Dat geldt voor alle akkoordenschema's en dus ook voor die van de Stones.
2. Mijn tip voor het beter leren kennen is lezen en nog eens lezen. Toen ik net met de contrabas begon (in ben ook autodidact), dwong ik mezelf een tijdlang om 7 standards te leren spelen perd dag. Ik moest van mezelf de melodie leren spelen, lopende bas spelen over de akkoorden en een solootje spelen. In een mum van tijd kon ik mijn hals dromen!
Je hebt me trouwens geïnspireerd tot het enortm uitbreiden van basles 59, bedankt. Komt eraan.
Groet Philip
Baumgarten:
"Dat wordt over het E akkoord dus: E-F#-G#-A-B-C#-D-E. Zo'n toonladder heet een mixolydische toonladder.
Om deze toonladder een meer blues karakter te geven, voegen we nu de kleine terts toe en vervangen de reine quart door een vermeerderde. Dat wordt dus: E-F#-G-G#-A#-B-C#-D-E."
Hoi Philip,
Ik heb je ladder van hierboven (E-F#-G-G#-A#-B-C#-D-E.") even geprobeerd. Waarom laat je de kwart eigenlijk weg?
gr paul
Hoi Paul,
Ik laat de kwart eigenlijk niet weg; ik verhoog 'm alleen een halve stap, dus i.p.v. een A een A#, zodat het een vermeerderde kwart wordt. Die noot klinkt gewoon bluesier dan de reine kwart, vind ik. Maar niets is een wet van meten en persen bij de blues hoor; misschien speel ik in hetzelfde nummer en dezelfde solo een paar seconden later opeens wel een reine kwart als me dat zo uitkomt. Je kunt namelijk ook best toonladders door elkaar spelen als je dat mooi vindt. Maar toch: wat mij betreft klinkt een vermeerderde kwart meer bluesy dan een reine in 99% van de gevallen.
Er zijn ook mensen die juist wel de kwart erin willen blijven houden en spreken over een mol vijf bij diezelfde toon die ik een vermeerderde kwart noem; die verlagen dus de kwint een halve stap i.p.v. de kwart te verhogen. Ik wil dat niet, omdat ik doorgaans niet veel kan met een reine kwart in een blues en in het geval van de blues toonladder van E, dus liever de A weglaat en de A# en B speel, dan dat ik de B weglaat en de A en de Bb speel.
Snappie?
Groet Philip
Ok
Ik basseerde dat op de bluestoonladder E-G-A-Bb-B-C-D-E. Maar je hebt gelijk, de kwart speel ik ook niet echt vaak. Eerder als voorbijganger in een chromatisch loopje of als de root van de 4 in een progressie. Ben nu trouwens bezig met approches in walking bass in blues. Misschien heb ik nog wat hulp nodig....
Prettig nieuwjaar alvast
In die bluestoonladder hoort trouwens geen c ... :)
Volgens de theorieboekjes is er maar één bluestoonladder en daar horen de grote terts en kleine secunde niet in thuis. Terwijl jouw samengestelde toonladder alle bruikbare bluestonen dekt.
Ok nog ff n vraagje: Ik had hier nog n jazz bluesje in Bb liggen:
Bb7, Eb7, Bb7, Bb7, Eb7, Eb7, Bb7, Bb7
Cm7, F7, Bb7, G7, Cm7, F7.
Moet ik de laatste regel nu beschouwen als 2-5-1 op Bb en een 2-5-1 op F of gewoon als 2-5-1-6-2-5 in Bb?
Soms kom ik ook wel eens een ´Cycle of fifth´ progression tegen: Em7, A7, Dmaj7, Gm7, C7, Fmaj7, Em7, A7, Dm7, G7, Cm7, F7, Bbmaj7.
Waarom wordt dit een Kwintencircelprogressie genoemd? Of moet ik hier ook weer op zoek gaan naar 2-5-1 ´s ?
Hoi Paul,
Wauw, nog wel een meervoud aan theorieboeken ook, hihihi (wat ben ik toch een eigenwijze flapdrol)! Maar ik blijf erbij: een majeur blues waar de grote terts niet in zou thuishoren, tja, dat vind ik wel een héél vreemd idee.... Ik zou echt niet weten wat er op tegen is om een grote terts te spelen in een majeur blues! Hij klinkt prima.
De kleine secunde zul je in de gangbare verhalen over de blues inderdaad niet gauw tegenkomen,heel goed mogelijk dat dit interval meer een persoonlijke voorkeur van me is. Maar probeer maar, het klinkt toch echt lekker bluesy als je het verantwoord gebruikt. Als je dit interval in jazz boekjes tegenkomt, zal het overigens doorgaans een b9 genoemd worden. Ik ben wel benieuwd of er meer bassisten zijn die dit interval gebruiken in hun solo's over een blues schema!? In de jazz vanaf de bebop is het trouwens heel gebruikelijk om dit interval te spelen.
En misschien ten overvloede: ik speelt niet dezelfde noten over een majeur blues als over een mineur blues, omdat ik dat niet mooi vind. Jij wel?
Alles hangt natuurlijk af van persoonlijke smaak, en als jij een grote terts in een majeur blues niet mooi vindt, dan speel je hem gewoon niet. Klaar uit.
Groet Philip
Hoi Paul,
Wat de laatste refel van die blues betreft: dat heb je perfect begrepen. Niet toevallig natuurlijk dat in de meeste jazz blues maat 9, 10 en 11 worden ingenomen door een twee-vijf-een, daar zijn jazzmuzikanten nu eenmaal dol op. De een-zes-twee-vijf waarmee het schema eindigt is ook standaard. Jazzmuzikanten noemen dat een turnaround. Een turnaround is een figuurtje dat je eindeloos kunt blijven herhalen omdat het in een zeer kort tijdsbestek terugleidt naar de grondtoon. Er zijn meerdere turnarounds, maar dit is 'de' turnaround. Als jazzmuzikanten van je vragen om ergens een turnaound te spelen, kun je er de donder op zeggen dat ze deze bedoelen.
De kwintencircel is een harmonisch bijzonder natuurlijk klinkende manier om door alle toonladders te gaan die er mogelijk zijn. Je komt altijd uit bij de toonladder uit waarmee je begonnen bent (vandaar circel) en je doet dat door een kwint omlaag te gaan of omhoog (vandaar 'kwinten'circel. Vanwege deze eigenschap is het leuk oefenmateriaal als je even snel alle toonladders wilt oefenen. De variant die jij noemde gaat omlaag: van E naar A omlaag is een kwint, van E naar A omhoog is een kwart, zodat er ook eigenwijze mensen zijn die dit een kwartencircel noemen, maar daar zijn er gelukkig maar weinig van, want het is zo al ingewikkeld genoeg. Zo als ik al zei klinkt het heel natuurlijk, waarmee vast ook samenhangt dat de volgorde van de hoeveelheid kruisen of mollen ook een kwintencircel is: voor de mollen omlaag, voor de kruisen omhoog. Ga maar na: Bb, Eb, Ab enz. en F#, C# G# enz.
Groet Philip
Bedankt voor de antwoorden Philip, ik heb weer even genoeg stof om me mee te vermaken ;)
Omdat ik vrij nieuw ben op dit forum kom ik misschien met oeroude info aan maar kennen jullie de site http://www.petethomas.co.uk/12-bar-blues-chords.html al?
Daar is ook voor contrabassisten heel wat info te halen.
Jaap Kievit
Excuus, ik bedoelde http://www.petethomas.co.uk/jazz-theory.html.
De blues vormen er een onderdeel van.
Tot nu toe lijkt iedereen het alleen maar over de standaard 12 maten blues te hebben gehad. Maar blues is niet alleen een vorm, eigenlijk is de vorm ondergeschikt. Een standard als Black Coffee is eigenlijk ook een blues, of One more for the Road. En zo zijn er nog wel meer te vinden. Ook de echte oude blueszangers hielden zich vaak niet aan 12 maten. Als de tekst verlangde dat er meer of minder maten nodig waren deden ze dat gewoon. Daartegenover staan stukken als Blue Bossa en Bluesette. Bluesvormen, maar voor mijn gevoel geen blues. En iemand als Marcus Roberts heeft een cd gemaakt genaamd Blues for the new Millennium. Een plaat vol blues maar soms zo ver doorontwikkeld dat je qua vorm en changes (akkoorden) heel erg moet zoeken naar de bekende 12 maten blues. Maar door het gevoel blijft het toch blues.
